a

adulto mayó	sustantivo	oudere	hende grandi ku a yega un edat avansá
ahustá un plan di trabou	verbo	een zorgplan aanpassen
aktividat kasero	sustantivo	huiskameractiviteit	aktividat ku ta tuma lugá na kas
alimentashon	sustantivo	het voeden of het tot zich nemen van voedsel
amniocentesis	sustantivo	vruchtwaterpunctie	un tèst durante embaraso pa determiná si e yuchi ku ta bai nase por tin un òf otro defekto na su kromosonanan, manera por e ehèmpel ta e kaso ku sindrom di Down. Ta yam'é Tèst di Líkido Amniótiko (TLA) pasobra ta saka un tiki di e líkido amniótiko (awa di parimentu) for di barika di e mama ku un angua pa por hasi e èksamen médiko aki.
anda ku kliente	verbo	omgaan met klanten	atendé ku kliente
asistente doméstiko	sustantivo	helpende. hij/zij neemt huishoudelijke taken over die de cliënt niet meer zelf kan doen zoals boodschappen doen, afwassen en strijken en verzorgende taken, zoals helpen bij het opstaan, aan- en uitkleden, persoonlijke verzorging en helpen bij eten.	un rango den fishi di kuido na nivel 1. E ta yuda ku trabounan doméstiko ku un kliente no por hasi e mes mas manera hasi kompra, laba paña i tayó, strika i trabounan di kuido personal manera yudansa pa lanta for di kama, pa kome i kuido personal manera baña i bisti.
atendé kliente	verbo	de klant behandelen, voor de klant zorgen	trata kliente, okupá bo ku kliente
averiguá	verbo	onderzoeken

b

bira benout	athetivo	benauwd worden
bishita	sustantivo	bezoeker, gast
bruder	sustantivo	verpleger
buki digital	sustantivo	e-boek
buzon di karta	sustantivo	brievenbus

C

CAO	sustantivo	Collectieve Arbeidsovereenkomst	Kontrato Laboral Kolektivo
CBV	sustantivo	Curacaosche Bond van Werknemers in Verplegende en Verzorgende Instellingen	Sindikato di Trahadónan den Enfermeria i Kuido

d

deliberá	verbo	overleggen
deliberashon	sustantivo	overleg	un kòmbersashon ku bo koleganan òf ku bo superior tokante bo trabou of tokante e sentro di kuido kaminda bo ta traha
deliberashon di tim	sustantivo	werkoverleg
desinfektá	verbo
desinfektante	sustantivo	ontsmettingsmiddel, desinfecteermiddel	produkto ku bo ta uza pa desinfektá, esta mata bakteria i otro mikro-organismo.
despreokupá	athetivo	zorgeloos, laconiek
determinashon di grado di urgensia	sustantivo	urgentiebepaling	husga ta kon urgente un kaso ta
dietista	sustantivo	dietiste	un profeshonal ku a studia hopi tokante alimentashon i ta preskribí por ehèmpel un dieta.
duarslesi	sustantivo	dwarslesi

e

empleado	sustantivo	medewerker
enfermera di bario	sustantivo	wijkverpleegkundige
enfisema pulmonar	sustantivo	longemfyseem	un malesa króniko ku ta daña e tehido di pulmon i stroba bo hala rosea bon. Mas daño e tehido di pulmon tin, menos e persona por hala rosea.
enkuentro	sustantivo	bijeenkomst	seshon
enkuentro edukativo	sustantivo	informatie en themabijeenkomsten
entrevista di atmishon	sustantivo	intakegesprek	Un kòmbersashon entre direktor di un sentro di kuido na kas ku e kliente, kaminda ta palabrá kua kuido ku lo bai duna i e kantidat di ora ku lo tuma pa hasie.
etiket di laba	sustantivo	behandelingsetiket

f

fiamentu di artefakto	sustantivo	uitleen van bijvoorbeeld krukken en andere hulpmiddelen	pone artefakto manera krùk na disposishon di públiko ku mester di dje
fishi	sustantivo	beroep, discipline	loke bo a siña p'e
fisioterapista	sustantivo	fysiotherapeut

g

garoshi di kuminda	sustantivo	koffiekar	garoshi usá den hospital òf kualke sentro di kuido pa transportá kuminda òf bibida.
grado di urgensia	sustantivo	urgentiebepaling
grupo familiar	sustantivo	huishouden	hende ku ta biba huntu den un hogar: e grupo den kas por konsta di diferente tipo di famia manera hende soltero, un pareha kasá òf bibá ku òf sin yu, un famia ku wela i táwela, etc.
guiadó di stazje	sustantivo	stagebegeleider

h

habitante di kas di ansiano	sustantivo	bewoner van een verzorgingshuis voor ouderen
habitante di kas di kuido	sustantivo	bewoner van een verpleeghuis
haña informashon	verbo	informatie krijgen
hardineria	sustantivo	tuincentrum
hasi seña	verbo	gebaren maken
higiénikamente	atverbio	hygienisch	traha di forma higiéniko; teniendo kuenta ku higiena; traha limpi
higiéniko	athetivo	hygienisch	teniendo kuenta ku reglanan di limpiesa
hospital akadémiko	sustantivo	academisch ziekenhuis	un hospital akadémiko ta un hòspital ku ta traha huntu ku un instituto sientífiko manera un universidat. Nan ta hasi diferente investigashon den i ku e hospital. Na Kòrsou i otro islanan ABC nos no tin e tipo di hospital akí. --
hospital general	sustantivo	algemeen ziekenhuis	un hospital kaminda bo ta haña dòkter spesialisá den diferente tipo di malesa òf enfermedat.
hustifikashon di kuido	sustantivo	indicatiestelling	indikashon di e grado di kuido ku un persona mester

i

informá bo mes di	verbo	op de hoogte houden, zijn van
instituto di kuido	sustantivo	zorginstelling
instituto di kuido general	sustantivo	algemene instelling	instansia destiná pa diferente tipo di kliente ku tin mester di hopi kuido i guia
instituto di kuido pa hende ku desabilidat múltiple	sustantivo	instelling voor mensen met een meervoudige handicap
instituto di kuido pa hende malu	sustantivo	verpleeghuis

k

kama di mucha	sustantivo	kinderbed
kamber di beibi	sustantivo	babykamer
kamber di personal	sustantivo	personeelsruimte	espasio reservá pa personal den un sentro di kuido òf hospital.
kambia bo plan	verbo	je plan veranderen
karga hende	verbo	optillen
kas di famia	sustantivo	gezinshuis, huishouden
kas di kuido estilo kas di famia	sustantivo	gezinsvervangend tehuis, GVT
kas di kuido pa ansiano	sustantivo	verzorgingstehuis, verpleeghuis voor ouderen
kas di kuido pa estadia kòrtiku	sustantivo	kortverblijftehuis
kas di kuido pa hende físikamente desabilitá	sustantivo	instelling voor mensen met een lichamelijke handycap	sentro di kuido kaminda habitantenan tin un hèndikèp di kurpa
kas di kuido pa mucha	sustantivo	kindertehuis
kaska bèrde	sustantivo	jong broekje	un profeshonal hóben ku apénas a kuminsá traha
kaska sereal	sustantivo	zemelen	produkto kontra será di kurpa trahá di kaska di maishi i otro sereal.
kliente di kuido	sustantivo	zorgklant	Hende ku mester di yudansa òf kuido na kas pa motibu di malesa òf kualke otro desabilidat. Por ta tambe un pashènt den hospital, un habitante di un kas di kuido òf un persona interná den un sentro pa hende ku desabilidat mental òf físiko.
kolaborá ku bo kolega	verbo	samenwerken met collega's
kolaborá ku bo superior	verbo	samenwerken met een meerdere
kolaborá ku profeshonalnan ku otro fishi	verbo	samenwerken met collega's met een ander beroep
kolaboradó atministrativo	sustantivo	administratieve medewerker
kòmbersashon formal	sustantivo	formeel gesprek
kòmbersashon informal	sustantivo	informeel gesprek
kondishon di trabou	sustantivo	arbeidsvoorwaarden	Puntonan di atenshon pará den lei, ku ta konta tantu pa loke ta deber e dunadó di trabou, komo esun di un trahadó. Tur dos ta obligá pa tene nan mes na nan. Ta trata di reglanan relashoná ku pago pa trabou hasi, seguridat na trabou i gastunan pa malesa di e trahadó.
konmoshon selebral	sustantivo	hersenschudding
konsherzje	sustantivo	concierge	hende ku ta habri, sera i atendé ku mantenshon di un edifisio manera skol, sentro di kuido i hospital.
konsultá ku bo superior	verbo	overleggen met een meerdere
kontakto ku ofisina	sustantivo	kontakt met het bureau	e ta pa momentu ku bo ta mèldu pa trabou, raportá, i indiká ku bo ta malu
kontaminashon ku a krusa	sustantivo	kruisbesmetting
kontrato laboral individual	sustantivo	individuele arbeidovereenkomst	un areglo entre un doño di trabou i un empleado ku por ta di durashon kòrtiku, un temporada largu òf un tempu indefiní. E trabou por ta un trabou fas òf fleksibel.
kontrato laboral kolektivo	sustantivo	collectieve arbeidsovereenkomst	palabrashonnan i areglonan den un kontrato di trabou entre diferente trahadó di e mesun profeshon i un doño di trabou
konvivensia den grupo chikí	sustantivo	kleine woonvormen
konvivensia den grupo grandi	sustantivo	grote woonvormen
koperá	verbo	samenwerken	traha huntu ku un hende pa logra algu
koperá ku bo kolega	verbo	samenwerken met een collega
koperá ku un kliente di kuido	verbo	samenwerken met een klant
kresementu di personalidat	sustantivo	groei van de persoonlijkheid	drechamentu di loke bo no ta satisfecho kuné na bo komportashon
kritika negativo	sustantivo	negatieve kritiek
krítika positivo	sustantivo	positieve kritiek
kualifikashon parsial hende i komunidat	sustantivo	deelkwalificatie mens en samenleving
kuidadó	sustantivo	verzorgende
kuido hubenil	sustantivo	jeugdgezondheidszorg
kuido intramural	sustantivo	intramurele zorg
kuido posparto	sustantivo	kraamzorg	kuido di mama ku a kaba di duna lus
kuido posterior	sustantivo	nazorg
kuido profeshonal	sustantivo	professionele zorg	kuido duná pa personanan ku tin esaki komo nan profeshon i ta gana nan pan di kada dia kuné.
kuminda di eis	sustantivo	diepvriesgerecht
kurso di durashon mas largu	sustantivo	langere cursussen
kustumber di kome	sustantivo	eetgewoonte	kustumbernan relashoná ku kuminda i komementu.

l

lei laboral	sustantivo	ARBO wet	tur areglo pa trabou manera registrashon, kòntròl, mediashon, konseho, registrashon di vakatura, permit pa trabou, sakamentu buki di trabou etc. ku ta keda hasí na Ministerio Desaroyo Sosial, Labor i Bienestar.
lès klíniko	sustantivo	klinische les	un enkuentro edukativo kaminda ta splika karakterístikanan di un malesa òf ta duna informashon òf desaroyonan nobo den kuido. E inisiativa ta bin di un sentro di kuido pa duna informashon òf pa tene su empleadonan na altura, Hopi biaha e tuma lugá einan mes tambe.
limpiesa di fin di ana		eindejaarsschoonmaak
limpiesa diario	sustantivo	dagelijkse beurt
limpiesa grandi		eindbeurt, grote schoonmaakbeurt, voorjaarsbeurt	limpiesa di fin di aña, ku ántes nan tabata hasi den desèmber promé ku Pasku. Bo mester pensa e ora ei riba trabou doméstiko pisá, ku ta hasi un bia pa luna, un bia pa kuartal òf un biaha pa aña
limpiesa semanal	sustantivo	wekelijkse beurt
lista di kompra	sustantivo	boodschappenlijst
lista di partisipashon	sustantivo	mededelingenlijst

m

maneranan pa yuda kurpa	sustantivo	zelfzorg, zelfredzaamheid
mantené un kas	verbo	een huis onderhouden
mat antislep	sustantivo	antislip mat
médiko	sustantivo	dokter
meta a korto plaso	sustantivo	nabije doelen
meta a largo plaso	sustantivo	verre doelen
meta di kas di kuido	sustantivo	doelen van verpleegtehuizen
meta di plan di kuido	sustantivo	doelen van een zorgplan
miembro di tim di maneho	sustantivo	directielid
mikrobio	sustantivo	micro-organisme, bacterie
múskulo	sustantivo		spier

n

nitrato	sustantivo	nitraat
nótulo	sustantivo	notulen
núkleo doméstiko	sustantivo	huishouden

o

organisashon profeshonal	sustantivo	beroepsorganisatie	un asosiashon ku ta sali na defensa di interes di empleadonan den un sektor di trabou.
ousiliá bo mes	verbo	(jezelf) redden	bo mes por yuda bo kurpa bo no mester di yudansa pa baña, kome, kana òf hasi trabou di kas.
outo-ayudo	sustantivo	zelfhulp, zelfredzaamheid	yuda bo kurpa, ousiliá bo mes na moda ku bo no ta dependé di otro hende.

p

página digital	sustantivo	webpagina
palabrashon	sustantivo	afspraak
palabrashon bon kla	sustantivo	duidelijke afspraken
paña di mesa	sustantivo	tafelkleed
partisipá	verbo	deelnemen
plan di akshon	sustantivo	activiteitenplan, plan van aanpak
plan di kuido	sustantivo	zorgplan
plan di trabou	sustantivo	werkplanning
plania trabou	verbo	werkplanning
planifikashon di trabou	sustantivo	werkplanning
planki pa kòrta kos	sustantivo	snijplank
problema di kuido	sustantivo	zorgproobleem
produkto di limpiesa	sustantivo	schoonmaakmiddel, reinigingsmiddel	Un produkto di limpiesa ta disolvé i eliminá sushi.
profeshonal	sustantivo	deskundige, expert

r

regla di seguridat	sustantivo	regels voor veiligheid	regla ku ta inkluí medida i rekurso pa evitá situashonnan peligroso na trabou manera material antislep den sala di baño òf hantskun i paña pa protehá kurpa durante trabou.
regla pa evitá tenshon i strès	sustantivo	regels om spanning en stress te voorkomen	medida pa prevení ku e trahadó ta keda konfrontá ku situashonnan kaminda e no ta traha trankil i segun su mes forsa i liheresa, sin muchu ripitishon di e mesun tipo di trabou òf han'é konfrontá ku situashon- i sirkunstansianan indeseá.
regla pa kombersashon den grupo	sustantivo	regels voor gesprekken in groepen	regla ku ta yuda bo evitá problema òf konflikto den un interkambio di trabou
regla pa trabou pisá	sustantivo	regels voor de lichamelijke belasting	eksigensianan kon mester anda ku trabou pisá na moda ku e trahadó ta evitá problemanan di salú.
regla pa traha higiénikamente	sustantivo	regels voor hygienisch werken	regla ku ta sòru pa bo traha di forma higiéniko i limpi, na moda ku bo ta evitá ku malesa i bakteria ta haña chèns di akumulá. Por ehèmpel laba man konstantemente, bisti hanskun i uza material limpi.
repasá	verbo	doorwerken (van een hoofdstuk)
repaso	sustantivo	studiehulp
reseptor di kuido	sustantivo	zorgvrager	Hende ku mester di yudansa òf kuido na kas pa motibu di malesa òf kualke otro desabilidat. Por ta tambe un pashènt den hospital òf un habitante di un kas di kuido òf un sentro pa hende ku desabilidat mental òf físiko.
resiklahe	sustantivo	recyclen
resúmen	sustantivo	samenvatting
reunion di trabou	sustantivo	werkoverleg
revista profeshonal	sustantivo	vaktijdschrift
rolatòr	sustantivo	rollator	un instrumento ku wil abou pa yuda hende grandi òf hende ku no por kana bon move fásilmente di un lugá pa otro. Su inventor ta Aina Wifalk di Suesia. Den Papiamentu e forma papiá ta 'rolater' manera radieter, frizer etc.

s

seis pregunta di kuido	sustantivo	de zes W's	e seis preguntanan ku un bon asistente di kuido mester tene kuenta kuné pa e traha un bon plan di trabou: esta ken ta mi kliente? kiko mi mester hasi? Unda mi tin ku hasié? Ki ora mi tin ku hasié, Dikon mi tin ku yud'é? Kon mi mester hasi mi trabou?
sektor di kuido	sustantivo	zorgsector
señal	sustantivo	signaal	Loke bo ta emití (tristesa, alegria) òf hasi (señal di krus). Tin ora e ta intenshonal i tin ora sin ku bo mes ta konsiente di dje.
señal inkonsiente	sustantivo	onbewust signaal
señal konsiente	sustantivo	bewust signaal
señal mará na kultura	sustantivo	cultuurgeboden signalen
sentro di kuido na kas	sustantivo	thuiszorg
sentro di kuido pa ansiano	sustantivo	verzorgingshuis
sentro di kuido pa hende malu	sustantivo	verpleegtehuis
sentro pa kemadura		brandworndencentrum
sèrbètè di baño	sustantivo	baddoek
servisio di kuminda na kas	sustantivo	maaltijdservice
sindrom di down	sustantivo	down syndroom
sindrom di down	sustantivo	Syndroom van Down
sobrekargo korporal		lichamelijke belasting	e preshon ku trabou tin riba bo kurpa, p.e. ora bo mester bùk i lanta para kada be, hisa hende òf otro kos pisá repetidamente òd karga kos di un lugá pa otro regularmente den bo trabou di tur dia.
sterilisá		gesteriliseerd	Por warda produktonan sterilisá pafó di frishidèr, ora bo no a habri e paki ainda, pasobra a keinta nan ku kandela haltu te un 100 pa 120 grado C.

S

SFZ		Stichting Federatie Zorginstellingen	Fundashon Federashon di Institutonan di Kuido
STING	sustantivo	Landelijke Beroepsvereniging Verzorging en Zorgprojecten	Asosiashon Nashonal pa Trahadó i Proyektonan den Kuido

t

tarea	sustantivo	opdracht
tarea doméstiko	sustantivo	huishoudelijke taken
tayér	sustantivo	workshop	enkuentro edukativo
tehido	sustantivo	weefsel
tehido pulmonar		longweefsel
telefonista	sustantivo	telefoniste
tèst di líkido amniótiko	sustantivo	vruchtwaterpunctie	un tèst durante embaraso pa determiná si e yuchi ku ta bai nase por tin un òf otro defekto na su kromosonanan, manera por e ehèmpel ta e kaso ku sindrom di Down. Ta yam'é Tèst di Líkido Amniótiko (TLA) pasobra ta saka un tiki di e líkido amniótiko (awa di parimentu) for di barika di e mama ku un angua pa por hasi e èksamen médiko aki.
tèst di sanger	sustantivo	bloedtest
tim di maneho		management team
tipo di señal	sustantivo	soorten signalen	diferente sorto di señal ku ta alertá bo ku un hende falta algu manera por ehèmpel kambio den manera di kome, kambio di beis òf kambio di komportashon.
trabou di kas	sustantivo	huishoudelijk werk
trahadó sosial	sustantivo	sociaal werker
traspasá	verbo	overdragen	pasa algu, por ehèmpel bo tareanan na trabou, pa otro hende.
tripel tèst	sustantivo		un tèst hasí den e di dos semester di un embaraso pa determiná si tin riesgo ku e yuchi ku ta bai nase tin disposishon pa defektonan ku ta relatá na entre otro sindrom di Down i.
tutu di lomba	sustantivo	ruggemerg	e nervionan ku ta sòru pa bo múskulonan move, ta kore den bo tutu di lomba, ku ta den bo wesu di lomba. nan ta kore for di bo wesu di rabu te na bo garganta. Si bo wesu di lomba kibra bo tin un duarslesie i parti di bo kurpa ta keda paralisá.

u

uza

verbo

gebruiken, hanteren

v

verlòf	sustantivo	verlof	dia liber pa motibunan válido manera fihá den un kontrato laboral p.e. pa mudansa, embaraso, morto i malesa.
verlòf di maternidat	sustantivo	zwangerschapsverlof

y

yuda kurpa	verbo	zichzelf behelpen, redden	praktiká outo-ayudo
yudament'i kurpa	sustantivo	zelfredzaamheid
yudansa boluntario	sustantivo	mantelzorg

z

zùster

sustantivo

verpleegster